Genade van de wet versus genade van Christus

Click here for the English version of this article.

“We cannot solve our problems with the same thinking we used when we created them.” (Einstein)

Als het eten van de boom van kennis van goed en kwaad (als gij daar van eet…) de vloek van zonde en dood tot gevolg heeft gehad, dan kan een boodschap die gebaseerd is op de kennis van goed en kwaad (het ‘evangelie’ van vergeving van zonden) ons niet bevrijden van deze vloek!

“Gij zijt los van Christus, als gij door de wet gerechtigheid verwacht; buiten de genade staat gij.” (Galaten 5:4)

Vanuit de grondtaal gezien zegt Paulus dat wij Christus inactief maken (katargeo) als we door de wet gerechtigheid verwachten. Als Christus inactief is, dan komen we buiten de genade van Christus te staan. Wat bedoelt Paulus met ‘gerechtigheid door de wet verwachten’ en wat moeten we verstaan onder ‘de genade van Christus’?

De gangbare opvatting onder veel christenen is dat Paulus het hier heeft over de manier waarop wij voor God vrij van schuld (rechtvaardig) kunnen worden, hetgeen tot onze redding zou zijn. Paulus zou dan in ‘wet’ en ‘genade’ twee manieren zien waarop we onze rechtvaardigheid voor God zouden kunnen bereiken. Enerzijds door ons – op eigen kracht – volmaakt aan Gods wet te houden, hetgeen onmogelijk is of anderzijds door te geloven dat Jezus voor ons de wet heeft volbracht en dat de gerechtigheid van Jezus door geloof onze gerechtigheid wordt.

De gedachte waarop deze opvatting is gebaseerd, is dat de ongerechtigheid van de mens – vanwege Gods heiligheid en rechtvaardigheid – tot een scheiding tussen God en mens zou hebben geleid. De mens zou door de zondeval van nature ‘kwaad’ zijn geworden (erfzonde), waardoor God zich wel op afstand moet houden van de zondige mens. Als gevolg van onze zonden laden we Gods toorn op ons en we kunnen alleen van onze schuld – en daarmee van de eeuwige straf – gered worden door te geloven dat Jezus zijn leven als een zondoffer heeft geofferd voor de vergeving van onze zonden. Zodra we van onze schuld verlost zijn, maakt het vervolgens niet meer uit als we de wet van God opnieuw overtreden, want we kunnen steeds weer om vergeving vragen op grond van het offer dat Jezus gebracht zou hebben.

Deze visie op verzoening wordt kortweg ‘verzoening door voldoening’ genoemd. Ik vraag mij af of we met deze benadering recht doen aan wat Paulus heeft bedoeld. Of eigenlijk moet ik zeggen dat ik er niets van geloof dat Paulus het zo bedoeld heeft. Ik ga een poging doen om – aan de hand van andere uitspraken van Paulus – te laten zien waar het mijns inziens mis gaat.

“Doch voordat dit geloof (het geloof van Christus) kwam, werden wij onder de wet in verzekerde bewaring gehouden met het oog op het geloof (het geloof van Christus), dat geopenbaard zou worden.” (Galaten 3:23)

Paulus zegt hier dat de joden door de wet in bescherming (phroureo) zijn genomen. Het kan bij ‘de wet’ dus niet alleen om de geboden gaan, want die leidden er juist toe dat men veroordeeld moest worden, omdat men niet in staat was om de geboden op een volmaakte manier te houden. Op grond van de zondoffers die gebracht werden, ontving men vergeving van de overtredingen en daarmee vrijspraak van het oordeel van de wet. Dit systeem van de wet bood bescherming, omdat men door de offerdienst genade op grond van de wet ontving om te blijven leven. Als Paulus het over ‘de wet’ (als bescherming) heeft, gaat het dus om het hele systeem van de wet en dit systeem ziet er als volgt uit:

Wet → overtreding → schuld → zondoffer → vergeving / genade → verlenging van leven.

Dit is de gerechtigheid van de wet. Mozes zegt dan ook terecht: “Ja, gij zult mijn inzettingen en mijn verordeningen in acht nemen; de mens die ze doet, zal daardoor leven: Ik ben de HERE.” (Leviticus 18:5; Romeinen 10:5). Er was onder het oude verbond dus ook al sprake van genade, zij het in beperkte mate. Zolang het volk Israël dat onder de wet van Mozes leefde het systeem van de wet onderhield, ontvingen ze Gods genade en konden ze voor zolang het duurde in vrede leven. Zodra de offerdienst stil kwam te liggen, ging het mis. 

Het systeem van de wet “was een zinnebeeld voor de tegenwoordige tijd. In overeenstemming daarmee werden er gaven en slachtoffers geofferd die niet in staat waren om hem die de dienst verrichtte, het bewustzijn tot volmaaktheid te brengen.” (Hebreëen 9:9)

Hoewel dit wettische systeem – hetgeen leidde tot gerechtigheid op grond van de wet – een bepaalde mate van heerlijkheid kende (2 Korintiërs 3:7,9), waren de zondoffers niet in staat om het bewustzijn van de mens tot volmaaktheid te brengen. De gerechtigheid op grond van de wet brengt ons niet in het Licht; ons bewustzijn blijft verduisterd. Hoeveel men ook offerde, het bracht geen diepgaande en blijvende verandering teweeg, met als gevolg dat men steeds weer opnieuw in de fout ging. De reikwijdte van de genade (gerechtigheid) van de wet gaat nu eenmaal minder ver dan de genade (gerechtigheid) van Christus. De genade die de wet bracht kunnen we zien als een voorafschaduwing van de genade van Christus. De genade van Christus reikt echter veel verder, namelijk tot volkomen verlossing van de vloek van zonde en dood, door de daadwerkelijke overgang vanuit de duisternis naar het Licht.

De wet en de gerechtigheid op grond van de wet waren dus tijdelijk als bescherming gegeven tot de komst van Christus. En dan zegt Paulus, nadat de genade van Christus geopenbaard was: als we onze gerechtigheid toch nog blijven verwachten op basis van de wet (lees: het systeem van de wet met de offerdienst), dan maken we Christus inactief en staan we buiten de genade van Christus.

Laat ik het systeem van de wet nog een keer op een rijtje zetten met een kleine toevoeging, om te laten zien waar ik naar toe wil.

Wet > overtreding > schuld > (zond)offer van Jezus > vergeving / genade > verlenging van leven.

Nog een keer Paulus: als we op basis van dit wettische systeem gerechtigheid verwachten, dan maken we Christus inactief en staan we buiten de genade van Christus. Zolang we menen dat Jezus (in ons) onze gerechtigheid is, omdat hij voor ons de wet vervuld zou hebben, is er nog steeds sprake van gerechtigheid op grond van de wet.

Je leest het goed, de boodschap van vergeving van zonden door het zondoffer dat Jezus door zijn kruisiging gebracht zou hebben, is gebaseerd op het wettische systeem van het oude verbond. Het is de oude wijn die in oude zakken wordt geschonken. Daarom noemt Paulus het een ‘ander’ evangelie, dat geen evangelie is. Het ware evangelie is gebaseerd op de onvoorwaardelijke genade van Christus en niet op het systeem van de wet.

“Het verbaast mij, dat gij u zo snel van degene, die u door de genade van Christus geroepen heeft, laat afbrengen tot een ander evangelie, en dat is geen evangelie. Er zijn echter sommigen, die u in verwarring brengen en het evangelie van Christus willen verdraaien.” (Galaten 1:6,7)

De boodschap van het oude verbond, de vergeving van zonden, leidt niet tot volkomen verlossing van de vloek van zonde en dood en daarom ook niet tot eeuwig leven. Zolang ons bewustzijn niet volkomen gereinigd is van het denken in goed en kwaad zal de vloek van zonde en dood blijven heersen in ons leven. Het ‘evangelie’ van vergeving van zonden dat gebaseerd is op de wet voedt juist het denken in goed en kwaad, waardoor het een rol blijft spelen in ons bewustzijn.

Paulus wint er geen doekjes om:
“Maar ook al zouden wij, of een engel uit de hemel, u een evangelie verkondigen, afwijkend van hetgeen wij u verkondigd hebben, die leeft onder de vloek! Gelijk wij vroeger reeds gezegd hebben, zeg ik thans nog eens: indien iemand u een evangelie predikt, afwijkend van hetgeen gij ontvangen hebt, die leeft onder de vloek!”
(Galaten 1:8,9)

Zolang we onze gerechtigheid verwachten op basis van het systeem van de wet (vergeving van zonden op grond van een zondoffer), maken we Christus inactief en dat zorgt ervoor dat de vloek van zonde en dood in ons leven van kracht blijft. Het brengt ons niet vanuit de duisternis in het Licht. We staan dan nog steeds buiten de genade van Christus. De boodschap van het koninkrijk (de jonge wijn), hoe krachtig ook, zal geen blijvende uitwerking hebben. De oude zakken zullen op den duur scheuren en de jonge wijn van het koninkrijk zal weglopen.

“Want Christus is het einde der wet, tot gerechtigheid voor een ieder, die gelooft.” (Romeinen 10:4)

De gerechtigheid waar Paulus het over heeft, is de reiniging van ons bewustzijn van dode werken (het rekenen met goed en kwaad). Zodra ons bewustzijn hiervan gereinigd is, zullen we werkelijk bevrijd zijn van de vloek van zonde en dood. Deze gerechtigheid gaat het wettische systeem ons niet brengen, ongeacht of het zondoffer een dier (stier of bok) of een mens (Jezus) is.

De vraag die zich inmiddels opdringt is: wat is dan wel de blijde boodschap van het evangelie, als de boodschap van vergeving van zonden niet het evangelie is dat door Jezus van Nazareth en later ook door Paulus werd verkondigd?

Het antwoord is eenvoudig. Het evangelie van het koninkrijk is het enige ware evangelie. Het is de jonge wijn die Jezus schonk. Zolang wij dit evangelie vermengen met de boodschap van vergeving van zonden, door het in oude zakken te schenken, verliest het evangelie zijn kracht. Dan gaan we namelijk weer terug naar het systeem van de wet, naar het vlees.

“Hebt gij de Geest ontvangen ten gevolge van werken der wet, of van de prediking van het geloof? Zijt gij zo onverstandig? Gij zijt begonnen met de Geest, eindigt gij nu met het vlees? … Die u de Geest schenkt en krachten onder u werkt, doet Hij dit ten gevolge van werken der wet, of van de prediking van het geloof?”
(Galaten 3:2,3,5)

Paulus is er duidelijk over, het systeem van de wet (de geboden en de offerdienst) vormt de ‘bediening des doods’ (2 Korintiërs 3:6), omdat het niet tot volkomen bevrijding van de vloek van zonde en dood leidt. Zolang we onze gerechtigheid verwachten van de wet (vergeving op grond van een zondoffer) leven we buiten de genade van Christus en zijn we nog steeds onderworpen aan de vloek van zonde en dood. De zonde zal dan nog steeds het loon van de lichamelijke dood uitbetalen (Romeinen 6:23).

We zullen alles wat te maken heeft met wet, zonde, schuld, straf en oordeel – ofwel de kennis van goed en kwaad – als vuilnis achter ons moeten laten. En dat geldt ook voor onze interpretatie van de Bijbel. Ons bewustzijn zal volkomen gereinigd moeten worden van deze dode werken, willen we het koninkrijk van God binnen kunnen gaan. En dat is nu precies waar Jezus ons toe oproept: “Bekeert u, want het koninkrijk der hemelen is binnen in u!“

Hoe kunnen we ons bewustzijn volkomen reinigen van dode werken? Dat kan alleen door de boodschap van radicale genade en onvoorwaardelijke liefde. God heeft niet van de boom van kennis van goed en kwaad gegeten. God rekent niet met de kennis van goed en kwaad! Dat wij dit wel zijn gaan geloven, is verreweg de grootste leugen die de ‘slang’ ons heeft voorgehouden.

Wij mensen zijn naar Gods evenbeeld en gelijkenis geschapen. Christus is de ware identiteit van ieder mens, of we ons dat nu wel of niet bewust zijn. Aangezien God niet met goed en kwaad rekent is daar nooit verandering in gekomen! Werkelijk niets kan ons scheiden van de liefde van Christus! Wij zijn en blijven van nature goddelijk, zonen en dochters van de Allerhoogste en dat geldt voor iedereen. Onze kennis van goed en kwaad en alle gevolgen daarvan zijn als een donkere deken over deze werkelijkheid komen te liggen en dat heeft ‘Christus in ons’ inactief gemaakt, waardoor we het zicht op Gods radicale genade – het niet rekenen met goed en kwaad – zijn kwijtgeraakt!

De blijde boodschap van het koninkrijk is dat het koninkrijk altijd al in ons aanwezig is geweest. Christus in ons is onze hoop op heerlijkheid. De hele mensheid vormt het lichaam van Christus. Gods gerechtigheid, de bevrijding van de vloek van zonde en dood, ontvangen we door er in te geloven en niet door het offeren van een dier en al helemaal niet door een mensenoffer! Daarom staat er geschreven:

“In brandoffers en zondoffers hebt Gij geen welbehagen gehad.” (Hebreeën 10:6)

Door het mysterie ‘Christus in ons’ – hetgeen Jezus van Nazareth ons heeft geopenbaard – heeft God een einde willen maken aan het systeem van de wet. Het systeem van de wet was gericht op symptoombestrijding, maar in al die eeuwen dat het oude verbond van kracht was, heeft de offerdienst niet tot bevrijding van de vloek van zonde en dood geleid en daarom ook niet tot eeuwig leven.

De Geest ten leven zal alleen in ons tot ‘opstanding’ komen door geloof in de radicale genade van Christus, buiten het hele systeem van wet en offerdienst om. We dienen ons te bekeren van dit religieuze denksysteem, door het vlees (de oude mens) voor ‘dood’ te houden (niet alleen van onszelf, maar ook van ieder ander) en ons geloof volledig te vestigen op Christus in ons, de nieuwe mens, onze ware goddelijke identiteit. Door ons op deze manier te bekeren, reinigen we ons bewustzijn, waardoor Christus in ons tot ‘opstanding’ zal komen en we ons – op precies dezelfde manier als Jezus van Nazareth – Christus ten volle bewust zullen worden en als Zonen van God (m/v) openbaar worden. Dit zal leiden tot de bevrijding van de dienstbaarheid aan de vergankelijkheid, waar we vanwege de vloek van zonde en dood aan onderworpen zijn en uiteindelijk tot onze verheerlijking, het aandoen van een verheerlijkt lichaam, waarmee we het koninkrijk van God zullen binnengaan om eeuwig te leven.

Het evangelie van het koninkrijk, het evangelie van Christus, is het evangelie dat volledig gezuiverd is van het zuurdesem van de wet; het zuurdesem dat het hele deeg zuur maakt en waardoor het krachteloos wordt. Zodra we weer jonge wijn in nieuwe zakken gaan schenken, zal de opstandingskracht van Christus in mensen vrijkomen.

“Ik schaam mij dit evangelie niet; want het is een kracht Gods tot behoud voor een ieder die het gelooft.” (Romeinen 1:16)

Paulus noemt ons lichaam een tempel van de Geest. Zodra de bedekking van de wet wordt weggenomen zien wij in ons eigen heilige – als in een spiegel! – de heerlijkheid van de Heer (Christus in ons). Ieder mens is van nature de heerlijkheid van de Heer! Wij zijn van nature net zo Christus als Jezus van Nazareth dat is. Zodra we dit gaan zien, zal ons fysieke lichaam veranderen (metamorfose) naar het beeld dat we hebben gezien in ons eigen heilige van heerlijkheid (het heilige in onze tempel) tot heerlijkheid (het heilige der heiligen in onze tempel), door de Heer die Geest is (Christus in ons). En waar de Geest van de Heer is, daar is vrijheid! Volledige vrijheid van de vloek van zonde en dood en daarmee eeuwig leven! (naar 2 Korintiërs 3:17,18)

Zou je door willen praten over de inhoud van dit artikel?
Schroom dan niet en neem contact met ons op.

Klik hier als je je wilt abonneren op onze Blog / Infomail.

Vond je dit artikel de moeite waard om te lezen, overweeg dan een kleine financiële bijdrage. Het rekeningnummer is NL94 ASNB 0932 1927 50 t.n.v. P. Overduin.