Onze zoektocht

Hoewel ik (Peter) het verhaal hieronder in de eerste persoon enkelvoud heb geschreven, gaat het om het proces waar wij samen (Petra en ik) doorheen zijn gegaan en waarbij we elkaar gelukkig niet uit het oog verloren zijn.

Mijn naam is Peter Overduin. Ik ben geboren in een christelijk nest met nogal wat dominees in de familie. Op jonge leeftijd wilde ik net als mijn opa, twee van mijn overgrootvaders en een betovergrootvader ooit dominee worden. Het liep allemaal wat anders …

Als kind ging ik met mijn ouders mee naar de Gereformeerde Gemeente in Hersteld Verband waar mijn opa, ds. P. Overduin, predikant was. Deze gemeente was een zogenoemde ‘vrije gemeente’ die niet aangesloten was bij een groter kerkverband. Wat ik mij vooral herinner van mijn opa is zijn liefdevolle en gunnende karakter. De laatste preek die mijn opa heeft gehouden, was tijdens de kerkelijke inzegening van het huwelijk van ons huwelijk. De trouwtekst kwam uit Psalm 128:5 “De Here zegene u uit Sion.”

Toen ik twaalf jaar was ging mijn opa met emeritaat en sloot de gemeente zich aan bij de Christelijke Gereformeerde Kerken en kwam er een predikant uit de bevindelijke stroming van Bewaar het Pand. Een grotere tegenstelling met mijn opa was haast niet denkbaar. Onder deze predikant ben ik als tiener opgegroeid, heb ik belijdenis van het geloof afgelegd en waagde ik het rond mijn twintigste aan het heilig avondmaal deel te nemen, hetgeen destijds in die kringen nogal wat stof deed opwaaien.

Rond de geboorte van onze eerste dochter zijn we als gezin lid geworden van de plaatselijke Hervormde Kerk. Als jonge gelovigen gingen we graag naar de kerk, bezochten we bijbelstudies en andere christelijke conferenties. We volgden verschillende cursussen, waaronder de cursus Theologische Vorming voor Gemeenteleden. Ook waren we actief binnen de missionaire commissie en ben ik betrokken geweest bij het opstellen van een meer-jaren beleidsplan voor de gemeente.

Na twaalf jaar in het bedrijfsleven te hebben gewerkt, zijn we (Petra en ik) voor de interkerkelijke organisatie Agapè gaan werken en ben ik daarnaast in deeltijd HBO Godsdienst Pastoraal Werk (Theologie) gaan studeren. In deze periode heb ik vooral missionair en diaconaal werk gedaan binnen de interkerkelijke setting in onze woonplaats. We hebben als gezin van 2001 tot 2013 op ‘vriendenkring’ basis geleefd. Ons inkomen bestond uit donaties en giften van mensen die ons werk ondersteunden. Tijdens deze periode waren we als gezin vanuit de traditionele kerk, via een evangelische gemeente in een pinkstergemeente terecht gekomen.

Vanaf mijn achttiende was ik al op zoek geweest naar een antwoord op de vraag waarom mijn persoonlijke geloof, maar ook de boodschap van de christelijke kerk in het algemeen zo weinig impact in/op de samenleving heeft. Hoe komt het dat de levenswandel van christenen en niet-christenen niet of nauwelijks van elkaar verschillen? Natuurlijk telden we onze zegeningen als er af en toe een buitenstaander ’tot geloof’ kwam, maar dat het evangelie een kracht (dunamis) van God zou zijn, hebben we in al die jaren niet gezien.

Omdat ik een geboren out-of-the-box denker ben, kreeg ik zo mijn eigen gedachten over de grote dogma’s van het christendom. Gedurende mijn zoektocht heb ik een aantal – naar wat achteraf bleek – belangrijke ontdekkingen gedaan, waarmee ik bij de bestaande kerken destijds geen gehoor vond. Er waren voor mij theologisch gezien teveel open eindjes, waardoor mijn verhaal geen overtuigend geheel bleek.

Van 2013 tot begin 2020 volgde – als gevolg van teleurstelling, pijn en verdriet – een periode waarin we het christelijke geloof vaarwel hadden gezegd. We gingen niet meer naar een kerk, de Bijbel raakte onder een dikke laag stof en bidden deden we alleen als we echt in nood waren, hetgeen nauwelijks is voorgekomen. We zijn weer in loondienst gaan werken om in ons inkomen te kunnen voorzien. In deze periode heb ik mij wat verdiept in de esoterische wereld, maar vond ook daar niet wat ik zocht.

Als theoloog bleef ik het wel boeiend vinden om boeken te lezen van theologen met een vernieuwende visie, zoals Rob Bell, Brian McLaren en Richard Rohr. Wat mij fascineerde bij deze auteurs is dat zij, ieder op hun eigen manier, de noodzaak van een radicale vernieuwing beschrijven, zowel wat de boodschap betreft als de manier waarop we het gemeente-zijn in praktijk brengen. In de achterliggende eeuwen is de christelijke kerk namelijk van invloedrijk en bepalend tot een weinig overtuigende minderheid in de samenleving geworden.

In oktober 2019 kwam er door een onverwacht ontslag abrupt een einde aan een periode waarin we alles voor elkaar leken te hebben. Een paar maanden later (half januari 2020) werd ik overvallen door een bijzondere geestelijke ervaring, die leidde tot een diepgaande vernieuwing in mijn kijk op de Bijbel en het christendom. Daarnaast vielen binnen een tijdsbestek van een paar weken allerlei puzzelstukjes van mijn (geloofs)leven uit het verleden op zijn plek en begon ik antwoorden te krijgen op de theologische vragen uit het verleden, waardoor de open eindjes die ik had met elkaar in verbinding kwamen. Hierdoor ben ik de Bijbel vanuit een nieuw perspectief gaan lezen, waardoor mijn persoonlijke geloofsleven weer springlevend is geworden.

Na deze geestelijke ervaring hebben we vanuit stichting Way of Grace vier jaar lang geprobeerd om een ingang te vinden binnen de bestaande kerken in Nederland om de vernieuwing die ik voor ogen had te delen. We hebben hierbij weinig tot geen gehoor gevonden, hetgeen tot opheffing van de stichting heeft geleid.

Zoekt eerst het koninkrijk van God. Dat betekent dat we zelf hier en nu ons het koninkrijk van God bewust worden. Dit bereiken we niet door het toenemen van cognitieve kennis over het koninkrijk, maar door een way of life waarin we onder alle omstandigheden ons afstemmen op het koninkrijk van God dat onder ons is. Ik heb ontdekt dat we mensen (en dus ook kerken) geestelijk niet verder kunnen brengen dan waar we zelf in spiritueel opzicht op dat moment zijn. Dit verklaart ook waarom ik het vergezicht dat ik tijdens mijn geestelijke ervaring in 2020 had gezien niet over kon brengen op mensen binnen de kerken. Zodoende richten we ons voor alles op het zoeken van het koninkrijk van God en de gerechtigheid (heelheid) die bij het koninkrijk van God hoort. We merken dat dit zijn vruchten begint af te werpen in ons persoonlijke leven, in ons huwelijk en in de persoonlijke relaties met mensen om ons heen.

We geloven dat vanuit deze nieuwe zoektocht, deze keer een zoektocht naar binnen in plaats van buiten onszelf, er mensen op ons pad zullen komen die we verder mogen brengen in hun bewustzijn van het koninkrijk van God. Uiteindelijk hopen we onze droom te kunnen verwezenlijken.