Bovengenoemde uitspraak wordt nogal eens gebezigd door christenen. Ze bedoelen dan doorgaans dat het bij religie om de wet gaat en bij relatie om genade. Als we echter naar de betekenis gaan kijken van het begrip religie, dan blijkt dat er nogal wat christenen zijn die zich op bovengenoemde uitspraak beroepen, maar zelf nog behoorlijk religieus zijn.
Religie komt namelijk van het latijnse Re-Ligare en dat betekent ‘opnieuw verbinden’. Religie gaat er vanuit dat de relatie tussen God en de mens verbroken zou zijn geweest (door de z.g. zondeval) en dat deze opnieuw tot verbinding zou moeten komen, hetgeen vaak wordt uitgelegd als Gods Geest die weer in ons komt wonen. We kunnen dus wel zeggen dat het om de relatie met God gaat in plaats van religie, maar zolang we geloven dat die relatie met God door het offer van Jezus opnieuw tot stand moest komen, geloven we precies waar religie (opnieuw verbinden) voor staat.
Willen we religie werkelijk achter ons laten, dan zullen we moeten geloven dat de verbinding tussen God en de mens nooit verbroken is geweest. Wij zijn als mensen van vlees en bloed een fysieke uitdrukking (een incarnatie) van Gods Geest. Zijn Geest is onze Geest! Kunnen we een relatie hebben met Gods Geest, die onze eigen Geest is? Dat kan alleen maar als je denkt vanuit scheiding tussen God en de mens, dat is denken vanuit het vlees, ofwel religieus denken. In de Geest zijn we volkomen één met God en dat zijn we altijd geweest. We zijn immers een fysieke uitdrukking van die ene Geest. Een relatie met God buiten onze medemensen om is alleen mogelijk door te denken in scheiding tussen God en de mens en dat is religieus denken! Het gaat bij onze relatie met God niet om een relatie met een onzichtbare Geest, maar om de relatie met onze medemensen in wie God zichzelf zichtbaar maakt en in wie wij God zien! Dat maakt onze relatie met God en dus ook het liefhebben van God zichtbaar en tastbaar. Aan de vruchten kent men de boom.
Laten we eens kijken naar wat Jezus over het liefhebben van God en onze naasten zegt. Jezus vat de wet samen in het bekende gebod van de Liefde.
“Meester, wat is het grote gebod in de wet? Jezus zeide tot hem: Gij zult de Here, uw God, liefhebben met geheel uw hart en met geheel uw ziel en met geheel uw verstand. Dit is het grote en eerste gebod. Het tweede, daaraan gelijk, is: Gij zult uw naaste liefhebben als uzelf. Aan deze twee geboden hangt de ganse wet en de profeten.” (Matteüs 22:36-40).
Wat mij een poos geleden al opviel is dat Jezus een is-gelijk-teken tussen deze twee geboden plaatst. Je zou dit gebod dus als volgt kunnen lezen: God liefhebben met je hele hart, ziel en verstand doe je door je naaste lief te hebben als jezelf.
Daarmee komt het idee van het liefhebben van een God die zich als een onzichtbare Geest ergens in de hemel zou ophouden en waarmee we een persoonlijke relatie zouden kunnen hebben op zijn minst op losse schroeven te staan. Ik hoor het nog wel eens van christenen dat ze wel van God houden, maar teleurgesteld zijn in medechristenen en daarom niet meer naar een kerk gaan bijvoorbeeld. Is dat mogelijk, van God houden, maar geen gemeenschap willen hebben met andere mensen?
Wat Johannes in zijn eerste brief schrijft is redelijk confronterend. Volgens Johannes is het onmogelijk om God lief te hebben, buiten het liefhebben van je broeder/zuster om?
“Indien iemand zegt: Ik heb God lief, doch zijn broeder haat, dan is hij een leugenaar; want wie zijn broeder, die hij gezien heeft, niet liefheeft, kan God, die hij niet gezien heeft, niet liefhebben.” (1 Johannes 4:20)
Juist door elkaar lief te hebben, hebben we God lief, omdat God dan in ons verblijft.
“Niemand heeft ooit God aanschouwd; indien wij elkander liefhebben, verblijft God in ons en zijn liefde is in ons volmaakt geworden.” (1 Johannes 4:12)
Onlangs werd ik bevestigd in deze gedachten toen ik in de Romeinen-brief las dat Paulus ook een samenvatting van de wet geeft. Deze luidt als volgt:
“Want de geboden: gij zult niet echtbreken, gij zult niet doodslaan, gij zult niet stelen, gij zult niet begeren en welk ander gebod er ook zij, worden samengevat in dit ene woord: gij zult uw naaste liefhebben als uzelf. De liefde doet de naaste geen kwaad; daarom is de liefde de vervulling der wet.” (Romeinen 13:9,10)
Wat opvalt is dat Paulus het eerste gedeelte van de samenvatting die Jezus van de wet geeft helemaal weglaat. Paulus heeft het niet over God liefhebben boven alles, maar alleen over onze naaste liefhebben als onszelf en dat is volgens Paulus de samenvatting van de hele wet. Dat bevestigt de gedachte dat we God maar op één maar kunnen liefhebben en dat is door onze naasten lief te hebben als onszelf. En dat betekent dat wijzelf en onze naasten met elkaar God zijn. Als dat zo is, dan is het de bedoeling dat we onszelf en onze naasten liefhebben met geheel ons hart en met geheel onze ziel en met geheel ons verstand.
Op grond van voorgaande zouden we ons kunnen afvragen of we wel een relatie met God kunnen hebben? Als we zeggen dat het niet om religie gaat, maar om relatie, om welke relatie gaat het dan? Om de relatie met een onzichtbare Geest, die we Vader noemen? Of zou het juist moeten gaan om de onderlinge relatie als mensen van vlees en bloed? Als we geloven dat we als mensen een incarnatie van Gods Geest zijn, dan wordt God pas een persoon met wie we een relatie kunnen hebben door mensen heen. En dat betekent dan vervolgens dat we niet alleen Jezus als God gaan zien, maar dat we ook onszelf en al onze medemensen als God gaan zien. Jezus als spiegel, waarin we onszelf mogen zien.
God is volmaakte Liefde. Volmaakte Liefde is God. Hoe wordt God zichtbaar in de wereld? Door onze naasten lief te hebben als onszelf. Is God dan een persoon buiten ons mensen om? Volgens mij niet, de drie-enige God manifesteert zich als persoon door mensen heen. Liefde is een ontembare kracht die alleen door mensen onderling zichtbaar kan worden. Liefde wil een persoon worden door jou en mij heen! Zullen we met elkaar openbaar worden als zonen en dochters van de volmaakte Liefde?
Zou je door willen praten over de inhoud van dit artikel?
Schroom dan niet en neem contact met ons op.
Klik hier als je je wilt abonneren op onze Blog / Infomail.
Vond je dit artikel de moeite waard om te lezen, overweeg dan een kleine financiële bijdrage. Het rekeningnummer is NL94 ASNB 0932 1927 50 t.n.v. P. Overduin.